Εισαγωγή
Σε μια εποχή όπου η βιομηχανία και η τεχνολογία αναπτύσσονται με γοργούς ρυθμούς, οι εργαζόμενοι καλούνται να εργάζονται με μεγαλύτερη ένταση και να επιτυγχάνουν υψηλότερες επιδόσεις. Η εργασιακή πίεση περιλαμβάνει παράγοντες όπως η σωματική κόπωση, η ψυχική πίεση, το εργασιακό άγχος και η συναισθηματική εξάντληση, οι οποίοι μπορούν να επηρεάσουν σοβαρά τόσο τη σωματική όσο και την ψυχική υγεία των εργαζομένων.
Το νοσηλευτικό επάγγελμα διεθνώς χαρακτηρίζεται από υψηλά επίπεδα ψυχικής και σωματικής καταπόνησης, συνοδευόμενο από υψηλά ποσοστά επαγγελματικών ασθενειών και τραυματισμών. Οι συνθήκες εργασίας παίζουν καθοριστικό ρόλο στην υγεία και την ασφάλεια των νοσηλευτών, καθιστώντας το επάγγελμα ιδιαίτερα απαιτητικό και επικίνδυνο. Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η διερεύνηση των ψυχοκοινωνικών κινδύνων που αντιμετωπίζουν οι νοσηλευτές σε τριτοβάθμια νοσοκομεία στην Ελλάδα και η σχέση αυτών των κινδύνων με τις στάσεις τους απέναντι στην ασφάλεια και την εμφάνιση φαρμακευτικών λαθών.
Μεθοδολογία
Η μελέτη διεξήχθη από τις 30 Σεπτεμβρίου 2022 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023 σε τέσσερα τριτοβάθμια νοσοκομεία στην Ελλάδα. Τα νοσοκομεία επιλέχθηκαν με βάση συγκεκριμένα κριτήρια, όπως η χωρητικότητα άνω των 500 κλινών, ο πληθυσμός ασθενών άνω των 28.000 και οι 100.000 ημέρες νοσηλείας ετησίως. Συνολικά, συμμετείχαν 514 νοσηλευτές διαφόρων εκπαιδευτικών επιπέδων, οι οποίοι συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια που σχετίζονταν με το εργασιακό άγχος, την επαγγελματική εξουθένωση και τα φαρμακευτικά λάθη. Τα ερωτηματολόγια περιλάμβαναν δημογραφικές πληροφορίες (ηλικία, φύλο, οικογενειακή κατάσταση, εργασιακή εμπειρία, επίπεδο εκπαίδευσης), χαρακτηριστικά της νοσηλευτικής μονάδας (ιατρική, χειρουργική, μονάδα μακροχρόνιας φροντίδας, Μονάδα Εντατικής Θεραπείας), το COPSOQ III (Ερωτηματολόγιο Ψυχοκοινωνικών Κινδύνων Κοπεγχάγης, Έκδοση III), το HSOPSC (Έρευνα για τον Πολιτισμό Ασφάλειας Ασθενών στο Νοσοκομείο), και το ερωτηματολόγιο για τη διερεύνηση νοσηλευτικών λαθών στη χορήγηση φαρμάκων.
Αποτελέσματα
Τα αποτελέσματα της μελέτης αναδεικνύουν σοβαρές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι νοσηλευτές στον εργασιακό τους χώρο, με κύριο παράγοντα τον υψηλό φόρτο εργασίας, ο οποίος συνδέεται άμεσα με την επαγγελματική εξουθένωση. Η έλλειψη συστηματικής εκπαίδευσης και επαρκούς στελέχωσης, καθώς και η αναποτελεσματική διοίκηση, επηρεάζουν αρνητικά την ασφάλεια και τη λειτουργικότητα των τμημάτων. Επιπλέον, οι ανεπαρκείς πολιτικές κατά της παρενόχλησης και των διακρίσεων επιτρέπουν την εκδήλωση αρνητικών συμπεριφορών. Στη διαχείριση των φαρμακευτικών λαθών, παρατηρείται έλλειψη επίγνωσης και αναφοράς, γεγονός που δημιουργεί ένα κλίμα φόβου και ενοχής.Η μελέτη υπογραμμίζει την ανάγκη για βελτίωση της στελέχωσης, ενίσχυση της συνεχούς εκπαίδευσης και προώθηση της διαφάνειας στην επικοινωνία. Επιπλέον, προτείνεται η εφαρμογή πολιτικών για την καταπολέμηση του εκφοβισμού και των διακρίσεων, με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας της νοσηλευτικής φροντίδας και την ενίσχυση της ασφάλειας των ασθενών.
